از اصلیترین دلایل حرکت انسان به سمت سراشیبی سقوط در عرصه معنوی، داشتن صفات نفاق در او و عدم درمان آن صفات و ویژگیها میباشد. تا جایی که همانگونه که در شماره گذشته اشاره گردید، این صفات، جانباز جنگ صفین را به قاتل امام زمان بعدی تبدیل میکند؛ از این رو باید گفت زمانی که در زیارت عاشورا، از عبارت و لعن الله شمرا استفاده میکنیم در حقیقت به تمامی صفاتی که در شمر بوده و باعث سقوط او شده است اشاره مینماییم. با نگاهی موشکافانهتر باید گفت، این احتمال وجود دارد که برخی از این صفات در ما نیز بوده و ریشه دواندهباشد.
نکتهای که ذکر آن ضروری میباشد این است که مرز میان ایمان و نفاق بسیار رقیق بوده و شناسایی آن بسیار مشکل میباشد. به عنوان نمونه مومنانی هستند که در مواجهه با دیگران منتظر سلام از سوی آنان هستند و این یکی از ویژگیهای نفاق است. لازم به ذکر است مرز میان ایمان و نفاق توسط معصوم صورت گرفته است .
